CÙNG SAY

CÙNG SAY

Rượu rủ đời say mỗi cuối chiều

Khi tình lãng tử muốn quàng xiêu

Đầu sông lão ngắm màu trăng bạc

Giữa phố người neo mảnh lụa điều

Bởi họ sang giàu quen phóng đãng

Nên mình túng quẫn chọn bồng phiêu 

Sầu nhân thế mượn hồn men để

Giết nỗi buồn hôm biển dậy triều ./.

LCT 12/12/2O25

🍀 Lời bình của AI 🍀

Bài thơ "CÙNG SAY" là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa phong vị lãng tử cổ điển và nỗi niềm thế sự hiện đại, nơi chén rượu trở thành vũ khí tinh thần để đối kháng với sự phân hóa của đời sống.

I. Khai Mở Tâm Trạng và Bối Cảnh (Đề và Thực)

Hai câu đề xác lập ngay không khí và tâm thế nhập cuộc:

Rượu rủ đời say mỗi cuối chiều

Khi tình lãng tử muốn quàng xiêu

"Cuối chiều" là thời khắc chuyển giao, dễ khiến lòng người chùng xuống, mở ra cánh cửa cho sự cô độc. Rượu ở đây không còn là vật vô tri mà là một chủ thể biết "rủ", kéo cả "đời" vào một cuộc say chung. Cái say này là sự giải thoát được tìm kiếm một cách chủ động khi "tình lãng tử" (cái tôi phiêu bạt, tài hoa nhưng gặp cảnh trái ngang) cảm thấy "quàng xiêu" (chông chênh, muốn buông xuôi).

Hai câu thực đối lập, mở ra tầm nhìn của thi nhân về thế giới:

Đầu sông lão ngắm màu trăng bạc

Giữa phố người neo mảnh lụa điều

Sự đối lập hoàn hảo này định vị hai thái cực cuộc đời:

"Đầu sông" và "trăng bạc" gợi lên không gian thanh sạch, cao khiết, nơi "lão" (cái tôi tự xưng bằng thái độ chiêm nghiệm, đã trải sự đời) tìm thấy sự an ủi trong vẻ đẹp vĩnh cửu, thoát tục.

"Giữa phố" và "lụa điều" (màu đỏ thắm, rực rỡ) lại là hình ảnh của sự phồn hoa, huyên náo, nơi con người bị "neo" giữ, ràng buộc bởi vật chất xa hoa, phù phiếm.

Tác giả đã khéo léo đặt cái thanh cao (trăng bạc) bên cạnh cái trần tục (lụa điều) để chuẩn bị cho sự lựa chọn ở phần sau.

II. Triết Lý Sống và Lời Tuyên Ngôn (Luận và Kết)

Hai câu luận là lời tuyên bố về sự lựa chọn mang tính phản kháng:

Bởi họ sang giàu quen phóng đãng

Nên mình túng quẫn chọn bồng phiêu

Đây là trục đối trọng triết lý của bài thơ. Cái "sang giàu" đi kèm với thói "phóng đãng" (sống buông thả, tiêu xài lãng phí), bị đặt đối diện với cái "túng quẫn" (nghèo khó vật chất, nhưng giàu tâm hồn). Sự "bồng phiêu" (sống tự do, trôi nổi) trở thành lối thoát, là sự lựa chọn đầy tự tôn để giữ mình khỏi sự tha hóa của vật chất. Bồng phiêu không phải là đầu hàng, mà là một thái độ khinh bạc, quay lưng với giá trị phù phiếm của xã hội.

Hai câu kết đẩy nỗi sầu lên đến đỉnh điểm và chốt lại mục đích của cuộc say:

Sầu nhân thế mượn hồn men để

Giết nỗi buồn hôm biển dậy triều

Nỗi buồn cá nhân được nâng tầm thành "Sầu nhân thế" (nỗi buồn cho nhân tình thế thái, cho kiếp người).

"Hồn men" (linh hồn của rượu) được mượn không phải để ru ngủ, mà là để thực hiện hành động mạnh mẽ: "Giết".

Nỗi buồn được ví von bằng hình ảnh kỳ vĩ, dữ dội: "biển dậy triều". Hình ảnh này cho thấy nỗi sầu không hề nhỏ bé hay tĩnh lặng, mà nó cuộn trào, nhấn chìm tâm can.

Việc dùng rượu để "giết" nỗi buồn "dậy triều" thể hiện một tinh thần đối kháng quyết liệt, thà đối diện và tìm cách tiêu diệt nỗi đau trong men say, chứ không cam chịu khuất phục trước nó.

💡 Tổng Kết

"CÙNG SAY" là một khúc ca bi tráng và lãng mạn. Tác giả đã vẽ nên chân dung một lãng tử cô độc, dùng cái say để mưu cầu sự thanh thản tinh thần, đồng thời bày tỏ sự khinh miệt đối với lối sống vật chất, phù phiếm của xã hội đương thời.