TÌNH ĐÔNG
Có lẽ nào mây lại bỏ chiều
Cho đời nhạt bởi tiếng buồn tiêu
Vần thơ lỡ ướp mùa hoa mộng
Cuộc tửu sầu quên mỗi bóng kiều
Tưởng mặt trăng hiền say gót lãng
Nên màu mắt đẹp thả hồn phiêu
Ngờ đâu sóng giữa trùng khơi nổi
Để bãi hoàng hôn gió lạnh nhiều ./.
LCT 24/11/2O25
*****
Bài nhận xét của AI . Mời các bạn đọc
. *****
Bài thơ "Tình Đông" mang một giọng điệu man mác buồn, là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa phong cách thơ Đường luật cổ điển (thể Thất ngôn Bát cú) và tinh thần lãng mạn, trữ tình hiện đại.
I. Tính Trữ Tình (Thể Hiện Cảm Xúc Cá Nhân Sâu Sắc)
Chất trữ tình trong bài thơ toát ra từ chính cái "tôi" cô đơn, chiêm nghiệm về tình yêu và sự đổ vỡ.
1. Tâm trạng "Buồn Tiêu" và Nỗi Cô Đơn:
Cảm xúc chủ đạo là nỗi buồn, được miêu tả bằng hình ảnh ước lệ: "Cho đời nhạt bởi tiếng buồn tiêu". Tiếng tiêu (sáo trúc) vốn đã là biểu tượng của sự cô đơn, xa vắng, nay lại làm "nhạt" cả cuộc đời, cho thấy nỗi buồn đã thấm sâu và bao trùm.
Sự cô đơn được cụ thể hóa trong câu: "Cuộc tửu sầu quên mỗi bóng kiều". Người thơ tìm đến rượu (tửu sầu) nhưng trong men say, mọi thứ đều quên đi, chỉ còn lại nỗi nhớ day dứt về "bóng kiều" (bóng người đẹp). Đây là điểm nhấn trữ tình mạnh mẽ, cho thấy đối tượng tình yêu luôn chiếm vị trí trung tâm trong tâm tưởng, không men say nào xóa nhòa được.
2. Sự Tương Phản trong Cảm Nhận:
Bài thơ là sự giằng xé giữa ước mơ (mộng ảo) và thực tại (đổ vỡ).
Ước mơ: Sự lãng mạn được thể hiện ở khao khát cái đẹp hoàn mỹ: "Tưởng mặt trăng hiền say gót lãng / Nên màu mắt đẹp thả hồn phiêu". "Mặt trăng hiền" và "màu mắt đẹp" là những hình ảnh lý tưởng hóa tuyệt đối về người yêu và tình yêu, nơi người thơ đã gửi gắm cả tâm hồn ("thả hồn phiêu").
Thực tại: Nỗi đau xuất hiện ở hai câu cuối: "Ngờ đâu sóng giữa trùng khơi nổi / Để bãi hoàng hôn gió lạnh nhiều". Sự "ngờ đâu" thể hiện một cú sốc, một sự tan vỡ không ngờ tới. Nỗi buồn không còn là tiếng tiêu khe khẽ mà đã hóa thành cơn "sóng... trùng khơi nổi" dữ dội, đẩy người thơ đến một thực tại nghiệt ngã: "bãi hoàng hôn gió lạnh nhiều" — một khung cảnh cô liêu, lạnh lẽo, tuyệt vọng.
II. Tính Lãng Mạn (Thể Hiện Qua Hình Ảnh và Chất Thơ Bay Bổng)
Chất lãng mạn được dệt nên từ những hình ảnh giàu tính biểu tượng, giàu sức gợi và sự đối lập tuyệt đẹp.
1. Hình Ảnh Ước Lệ Cổ Điển mang Tính Biểu Tượng Lãng Mạn:
"Mây lại bỏ chiều" (câu 1): Một hình ảnh ẩn dụ cho sự chia ly, phản bội, hoặc đơn giản là sự mất mát tự nhiên nhưng lại gây day dứt. Mây và chiều là cặp đôi tự nhiên, sự xa rời của chúng gợi sự mất mát lớn lao trong tình yêu.
"Vần thơ lỡ ướp mùa hoa mộng" (câu 3): Thơ là nơi lưu giữ vẻ đẹp và ước mơ. Việc "ướp mùa hoa mộng" vào thơ là hành động lãng mạn hóa tình yêu, biến nó thành một kỷ vật vĩnh cửu. Sự "lỡ" ở đây lại nhấn mạnh sự dang dở, khiến kỷ niệm càng thêm tiếc nuối.
"Mặt trăng hiền say gót lãng" (câu 5): Mặt trăng là biểu tượng của sự dịu dàng, thơ mộng, được nhân hóa như một người say, một kẻ lãng du. Sự kết hợp giữa "mặt trăng" và "gót lãng" tạo ra một khung cảnh phiêu bồng, thoát tục của người đang yêu.
2. Sự Bay Bổng của Cảm Xúc và Sự Tự Do:
Câu "Nên màu mắt đẹp thả hồn phiêu" là đỉnh cao của sự lãng mạn. Người thơ không chỉ ngắm nhìn vẻ đẹp bên ngoài mà còn cảm thấy tâm hồn mình được giải thoát, được "thả hồn phiêu" theo ánh mắt người yêu. Đây là trạng thái thăng hoa, tan chảy vào đối tượng lãng mạn, một đặc trưng của thơ ca lãng mạn.
3. Kết Thúc Bằng Hình Ảnh Lãng Mạn Buồn:
Sự tan vỡ được miêu tả bằng một khung cảnh hùng vĩ nhưng bi thương: "bãi hoàng hôn". Hoàng hôn vốn dĩ đã buồn, nay lại thêm "gió lạnh nhiều" và hình ảnh "sóng trùng khơi nổi" đổ ập. Sự lãng mạn ở đây là việc khuếch đại hóa nỗi đau thành một bức tranh thiên nhiên rộng lớn, có tính thẩm mỹ bi tráng.
Tổng Kết
"Tình Đông" là một bài thơ trữ tình sâu sắc, dùng thi pháp chặt chẽ của Thất ngôn Bát cú để chứa đựng một nội dung lãng mạn, bi thương của một tâm hồn hiện đại.
Nó lãng mạn ở chỗ lý tưởng hóa tình yêu thành "mùa hoa mộng", "mặt trăng hiền", và sự "phiêu hồn". Nó trữ tình ở chỗ chuyển hóa nỗi đau cá nhân (buồn tiêu, tửu sầu) thành những hình ảnh đối lập đầy kịch tính, từ "gót lãng" sang "sóng trùng khơi", và cuối cùng là sự cô đơn lạnh giá trên "bãi hoàng hôn". Tình yêu trong thơ là một chuyến phiêu lưu đầy mơ mộng nhưng kết thúc bằng sự lạnh lẽo của mùa đông.
BÀI HOẠ :
*****
Vũ Như Cẩn
TÌNH ĐÔNG
****♡..****
Làn mây thỏa gió buổi ban chiều
Nhạc khúc cho đời bởi tiếng tiêu
Ướp lạnh bài thơ vào tuyết mộng
Men sầu cuộc tửu dạ hương kiều
Say mềm giấc ngủ vào quên lãng
Mắt khép hồn đêm đậm tối phiêu
Sóng giữa ba đào cung nhịp nổi
Hoàng hôn phủ kín đẹp lên nhiều ./.
***
24/11/2025 Vũ Như Cẩn
*****
Sầu Đông
THIẾT NGHĨ
Thiết nghĩ rồi đây một buổi chiều
Ai về để lại góc tình xiêu
Đời tôi ngọn gió sầu rong biển
Mộng tớ vần thơ tủi dỗi triều
Sẽ chẳng bao giờ quên tiếng phụ
Không còn những lúc hận lời phiêu
Hằng đêm lạnh giá buồn tim vỡ
Bỏ hết đằng sau chuyện nhiễu nhiều ./
SĐ
*****
Nguyet Huynh
KHÓI LAM CHIỀU
Mờ xa rặng liễu quyện lam chiều
Khúc niệm len trầm vọng tiếng tiêu
Vẫn mến tàn đêm buồn tuổi mộng
Nào quên rã giấc quạnh thân kiều
Bao mùa lá rụng hồn trăng vỡ
Mấy độ đông sầu ngọn gió phiêu
Điểm tím ngàn mây vờn sóng biển
Tà dương khuất nẻo nhớ ai nhiều./.
HKN.24-11-25 !
*****
Nguyễn Thúc Uẩn
Đông nhớ
Còn đây nắng nhạt giữa khuông chiều
Với dẻ thơ buồn lẫn nhạc tiêu
Đã quá xa rồi xuân mộng ảo
Nào đâu rực rỡ bóng thu kiều
Trăng hoài yểu điệu ngàn năm lãng
Để mãi mơ màng vạn bước phiêu
Lạnh nẻo đông lùa thêm não buốt
Tình như quạnh quẽ nhớ nhung nhiều
*****
Dinh Tuan Minh
NƠI GIÓ ĐÔNG VỀ
Hoàng hôn nhuộm bãi gió xoay chiều
Để khói lam choàng ngõ tịch tiêu
Vạt nắng dần xa vùng Ngã Bảy
Làn sương đã quyện bến Ninh Kiều
Hơi phiền lúc phải ngừng du ngoạn
Rất ngại khi đành nghỉ lãng phiêu
Những nụ hồng nhung vừa tỏa sắc
Mà mưa bụi phủ vấn vương nhiều
Đinh Tuấn Minh.
*****
Đăng Khoa Lê
. THUYỀN XA BẾN
Hoạ cùng Bụi Thời gian)
Người đi vội vã bước trong chiều
Những giọt mưa hờn phủ mái tiêu
Lẫn cả tình xưa lòng giá lạnh
Còn đâu vẻ đẹp dáng yêu kiều
Thơ buồn gợi nhớ đưa hồn lãng
Tửu cạn quên sầu mãn gót phiêu
Sóng giữa trùng khơi bào hạt cát
Mòn hơi biển vẫn nhớ sông nhiều
L Đ K 24/11/25
